Handtas (Kiln Theatre, Londen)
Beoordeling: ***
Oordeel: koningin van alles wat ze onderzoekt
Midden in onze nationale rouw, de persavond van de heropleving van deze satirische komedie – over de 11 jaar toeschouwers van Buckingham paleis tussen de koningin en Margaret Thatcher – begon met een pijnlijk ongemakkelijke verontschuldiging.
Het hart was duidelijk in de mond, opdat ze niet zou worden opgehangen, getrokken en gevierendeeld omdat ze leek te grinniken tegen onze overleden monarch, verzekerde artistiek directeur van de oven Indhu Rubasingham ons nerveus dat zij en haar collega’s ‘diepe overweging’ hadden genomen om al dan niet door te gaan met Het toneelstuk van Moira Buffini.
Ze legde uit dat de show een jaar voor de opening gepland was, om samen te vallen met het platina jubileum. Ze konden niet weten wat er zou komen.
Midden in onze nationale rouw begon de persavond van de heropleving van deze satirische komedie met een verontschuldiging
Het stuk concentreert zich op het 11-jarige publiek in Buckingham Palace tussen de koningin en Margaret Thatcher
Zowel Maggie als de Queen worden gelijktijdig gespeeld door oudere en jongere versies van zichzelf, die elkaars gedachten vrijelijk onderbreken
En bij een zeldzame uitbraak van royalisme in het voormalige Ierse Republikeinse bolwerk Kilburn High Road, werd ons gevraagd een minuut stilte te houden.
Ironisch genoeg gebeurde er iets soortgelijks bij de première van het stuk in 2013 – slechts een paar maanden nadat mevrouw Thatcher was overleden. De satirische focus viel toen op de voormalige premier; en velen vonden dat het stuk van slechte smaak was – en Lady Thatcher bood evenmin de troost van een minuut stilte.
Gelukkig blijkt het deze keer niets minder dan een onverwachte en ontroerende vreugde om onze koningin weer live te zien, in een toneelstuk dat haar vermeende ongeduld deelt met een premier die ze ‘die verdomde vrouw’ zou hebben genoemd.
De uitdrukking is misschien wishful thinking van Buffini’s kant. We zullen de exacte gedachten van de koningin over mevrouw T niet weten totdat haar privé-dagboeken worden geopend, in een ander leven.
Toch claimt Buffini de koningin als een Fortnum & Mason-socialist: iemand die respectvol spreekt over de stakende mijnwerkers, terwijl Maggie hen vervloekt als de ‘vijanden van binnen’.
Buffini hecht veel waarde aan het geloof van mevrouw Thatcher in het individualisme van de vrije markt en verzet zich daartegen met het christelijke geloof van de koningin in ‘interdependentie, niet in nationalisme’ en ‘Commonwealth not Empire’ — een citaat van Elizabeth uit een kersttoespraak.
De productie van Rubasingham zorgt er ook voor dat het satirische medicijn tegen Thatcher zwaar gesuikerd wordt door imitaties van Dead Ringer.
Maar hoe perfect de acteurs ook zijn, het format van het opeenvolgende publiek wordt voorspelbaar – zelfs met extra personages als Ronald Reagan, Rupert Murdoch, Enoch Powell en Arthur Scargill.
Zowel Maggie als de Queen worden gelijktijdig gespeeld door oudere en jongere versies van zichzelf, die vrijelijk elkaars gedachten onderbreken. Alle vier zijn ze sluw gekleed in subtiele tinten rood, wit en blauw, en het enige wat ze gemeen hebben is een handtas van lakleer aan één arm.
Naomi Frederick heeft schrille lol met het sturen van een jongere Maggie, die de democratie prijst en tegen het socialisme scheldt (een woord dat ze bijna kokhalst). Kate Fahy’s oudere Iron Lady kan grommen over ‘wets’ en Victoriaanse waarden verheerlijken. Beide versies van de voormalige barones zijn tevreden gestoord.
Gelukkig stralen beide versies van wijlen koningin het gezonde verstand en de menselijke warmte uit die we allemaal missen.
Abigail Cruttenden is een bijzonder genot als de meisjesachtige jongere ‘Liz’, die dol is op roddels en verbijsterd is door het gif van mevrouw T.
Marion Bailey als de oudere en wijzere ‘Q’ is bedroefd dat haar hoop op nationale verzoening misschien aan het verdwijnen is. Neem een tissue mee.
Een moderne maar ontroerende Menagerie
The Glass Menagerie (Royal Exchange Theatre, Manchester)
Oordeel: Magische menagerie
Beoordeling: ****
Een ouder echtpaar liep binnen tien minuten na het begin van deze radicale make-over van Tennessee Williams’ treurigste en meest autobiografische toneelstuk de deur uit over zijn gehandicapte zus en bezorgde moeder.
Maar als je het voordeel van de twijfel kunt geven aan Atri Banerjee’s productie met Geraldine Somerville in de hoofdrol, zal het je geloof rijkelijk belonen. Het deed de mijne.
De set van Rosana Vize is het eerste waar je tegenop ziet. Er is geen van de gebruikelijke duistere rommel uit de periode. In plaats daarvan hebben we een glanzend witte instellingsvloer met de uitstraling van een psychiatrisch dagverblijf.
Een enorme straal schiet boven ons hoofd met ‘PARADIJS’ gespeld in neonhoofdletters – een idee gepikt uit een kunstwerk van Martin Creed, waarin een soortgelijke zwaaiende straal met het woord ‘MOTHERS’ de kijker dreigt te poleaxeren.
Noch is de moeder (Somerville) de gebruikelijke huispsycholoog. Gekleed in een grijsroze blouse en rok, heeft ze een spookachtige uitstraling en spookt ze als alleenstaande vrouw over het podium, wanhopig om haar kinderen te redden van het leven van spijt dat haar heeft gekweld.
Als je het voordeel van de twijfel kunt geven aan de productie van Atri Banerjee met in de hoofdrol Geraldine Somerville, zal het je geloof rijkelijk belonen
Rhiannon Clements als haar dochter, Laura, is op dezelfde manier eerder gewond dan gestoord; en heeft zich teruggetrokken in een privé-silo van fragiele hoop, gesymboliseerd door haar titulaire snuisterijen.
Joshua James, als haar broer Tom, gaat gebukt onder schuldgevoelens en de noodzaak om aan zijn familie te ontsnappen, maar hij toont ook grote liefde en tederheid. Dit alles verhoogt de inzet voor Eloka Ivo als de gentleman-beller die Laura zou kunnen redden.
Het is natuurlijk ondenkbaar dat een zwarte man zo’n minnaar zou kunnen zijn in de afgescheiden zuidelijke staten van 1944, maar Ivo’s kerelige, jongensachtige en lieftallige uitvoering redt het stuk uit dat historische keurslijf.
De muziek van Giles Thomas is niet minder beklijvend – soms een lange enkele toon, dan weer een fluistering van cello. Maar er is ook het schokkende anachronisme van Whitney Houstons One Moment In Time in een climax-fantasie van ontsnapping.
Het werkt het stuk scherp bij, maar het zorgt er in ieder geval voor dat het niet stoffig wordt als comfortabel antiek.
Sommigen beschouwen het misschien als vandalisme. Ik had er een kunnen zijn, maar dat was ik niet. Ik ging enorm ontroerd weg.
Who Killed My Father (Young Vic, Londen)
Oordeel: kolossale prestaties
Beoordeling: ****
uch is de kracht van Hans Kesting’s buitengewone optreden dat ik beschouw als een van de meest betoverende wendingen die ik ooit op het podium heb gezien
Uiteindelijk vervalt Who Killed My Father in een onhandige oproep tot revolutie – maar Kestings optreden is gewoon kolossaal
In Who Killed My Father, dat morgenavond na een korte run ten einde komt in de Young Vic, is het alsof Rodins enorme stenen sculptuur van De Denker overeind is gekomen en met een Nederlands accent is gaan mompelen. De buitengewone uitvoering van Hans Kesting is zo krachtig dat ik het beschouw als een van de meest betoverende wendingen die ik ooit op het podium heb gezien.
Aangepast en geregisseerd door avant-garderegisseur Ivo van Hove, is het toneelstuk – over een man die zijn stervende vader uit de arbeidersklasse bezoekt in een industrieel binnenwater van Noord-Frankrijk – gebaseerd op een semi-autobiografisch boek van Edouard Louis.
Kesting speelt zowel de homoseksuele zoon als de zelfdestructieve vader, en hoe somber het verhaal ook is, zijn rauwe podiumaanwezigheid blies me weg. Hij is een kaalgeschoren holbewoner, in een enorme blauwe gebreide kabeltrui, een wijde spijkerbroek en een paar goedkope sportschoenen, die onder zijn onvermurwbare bovenbouw instort.
Uiteindelijk vervalt Who Killed My Father in een onhandige oproep tot revolutie – maar Kestings optreden is gewoon kolossaal.
Sayers’ ode aan girlpower is niet zomaar Wimsey
Love All (Jermyn Street Theatre, Londen)
Oordeel: Meisjes bovenaan
Beoordeling: ****
Dorothy L. Sayers, vooral bekend als Queen of Crime en vanwege haar creatie van Lord Peter Wimsey, was ook een getalenteerde toneelschrijver.
Love All, ongezien (tot nu toe) sinds het in première ging in 1940, is geen verloren meesterwerk, maar het is een over het hoofd gezien klein sterretje, dat de oneerlijke en ongelijke carrièrevooruitzichten van mannen en vrouwen vastlegt en de girlpower geestig viert, decennia zijn tijd vooruit .
Toen de romantische romanschrijver van middelbare leeftijd Godfrey Daybrook Lydia, een actrice en zijn minnares, overhaalde om naar Venetië te vluchten, verwachtte ze dat hij van zijn vrouw zou scheiden en een ring aan haar vinger zou doen.
Love All, ongezien (tot nu toe) sinds het in première ging in 1940, is geen verloren meesterwerk, maar het is een over het hoofd gezien klein sterretje
Perfecte uitvoeringen geven Tom Littler’s zwanenzangproductie een geweldige slice en bite
Zo’n 18 maanden later is Emily Barbers heerlijk verwende, pert, overbevoorrechte Lydia nog steeds vrijgezel – en snikheet in een flat aan een stinkende Venetiaanse gracht, klagend over het verlies van haar reputatie, haar werk en haar uiterlijk. Eigenlijk verveelt ze zich star om de muze te spelen voor Alan Cox’ ijdele, neerbuigende, zelfgenoegzame Godfrey, de enige rol die een vrouw naar zijn mening kan en zou moeten nastreven. Net zoals hij denkt dat het de taak van zijn vrouw is om de zoon op te voeden die hij in de steek heeft gelaten.
Sommige lijnen hebben de epigrammatische snap, crackle en pop van Noel Coward of Oscar Wilde. ‘Je weet nooit wat er in een secretaresse omgaat. Ze hebben betekenisloze gezichten, zoals eieren’, zegt Lydia. ‘Elke grote man heeft een vrouw achter zich gehad – en elke grote vrouw heeft een man voor zich gehad die haar deed struikelen’, zegt Godfrey’s vrouw Edith (Leah Whitaker).
Beide worden mooi geïllustreerd door de plot, waarin de veel onderschatte vrouwen in het leven van Godfrey – zijn vrouw die toneelschrijver is geworden, zijn superscherpe secretaresse en zijn minnaar – eerst zijn hoogdravendheid doorboren en vervolgens ringen om hem heen rennen, waardoor hij uiteindelijk irrelevant wordt. .
Perfecte uitvoeringen uit die tijd geven Tom Littler’s zwanenzangproductie een geweldige slice en bite. Hij gaat de Orange Tree in Richmond runnen en verlaat het kleinste West End-theater van Londen – en grote schoenen om te vullen.
GEORGINA BRUIN