Wereldwijde centrale banken voeren inflatiebestrijding op

Centrale bankiers over de hele wereld verhogen de rentetarieven met een agressief tempo, aangezien de snelle inflatie aanhoudt en doorsijpelt in een breed scala aan goederen en diensten, waardoor de wereldeconomie op drift raakt naar duurdere kredieten, lagere aandelen- en obligatiewaarden en – mogelijk – een scherpe terugval van de economische activiteit.

Het is een moment dat de internationale gemeenschap in decennia niet heeft meegemaakt, nu landen over de hele wereld snelle prijsstijgingen onder controle proberen te krijgen voordat ze een blijvend onderdeel van de economie worden.

De inflatie is sinds begin 2021 in veel geavanceerde en zich ontwikkelende economieën sterk gestegen, toen een sterke vraag naar goederen in botsing kwam met tekorten als gevolg van de pandemie. Centrale banken hoopten maandenlang dat economieën zouden heropenen en scheepvaartroutes zouden ontstoppen, waardoor de aanbodbeperkingen zouden afnemen en dat de consumentenbestedingen weer normaal zouden worden. Dat is niet gebeurd, en de oorlog in Oekraïne heeft de situatie alleen maar verergerd door de olie- en voedselvoorziening te verstoren, waardoor de prijzen nog hoger zijn geworden.

Wereldwijde economische beleidsmakers begonnen dit jaar serieus te reageren, met ten minste 75 centrale banken die de rente verhoogden, velen van historisch lage niveaus. Hoewel beleidsmakers niet veel kunnen doen om de hoge energieprijzen in bedwang te houden, zouden hogere leenkosten de vraag van consumenten en bedrijven kunnen vertragen en het aanbod de kans geven om een ​​inhaalslag te maken voor een reeks goederen en diensten, zodat de inflatie niet oneindig aanhoudt.

De Europese Centrale Bank komt deze week bijeen en wordt verwacht te maken de eerste tariefsverhoging sinds 2011, een die ambtenaren hebben gesignaleerd, zal hoogstwaarschijnlijk slechts een kwart punt zijn, maar zal waarschijnlijk worden gevolgd door een grotere stap in september.

Andere centrale banken zijn al agressiever begonnen te handelen, waarbij functionarissen van Canada tot de Filippijnen het tempo van de renteverhogingen de afgelopen weken hebben opgevoerd, uit angst dat consumenten en beleggers gestaag hogere prijzen beginnen te verwachten – een verschuiving die inflatie een meer permanent probleem zou kunnen maken kenmerk van de economische achtergrond. Federal Reserve-functionarissen hebben hun reactie ook bespoedigd. Ze hebben de leenkosten in juni met het meeste sinds 1994 verhoogd en gesuggereerd dat een nog grotere stap mogelijk is, hoewel verschillende de afgelopen dagen hebben gesuggereerd dat opnieuw versnellen niet hun voorkeursplan is voor de komende vergadering in juli en dat een tweede driekwart- puntverhoging is het meest waarschijnlijk.

Terwijl de rentevoeten over de hele wereld stijgen en geld dat jarenlang goedkoop was, duurder maken om te lenen, wakkeren ze de angst bij beleggers aan dat de wereldeconomie sterk zou kunnen vertragen – en dat sommige landen in pijnlijke recessies zouden kunnen belanden. Grondstofprijzen, waarvan sommige kunnen dienen als een barometer van de verwachte consumentenvraag en de wereldwijde economische gezondheid, zijn gedaald naarmate beleggers zenuwachtiger worden. Internationale economische functionarissen hebben gewaarschuwd dat de weg die voor ons ligt hobbelig kan zijn naarmate de centrale banken hun beleid aanpassen en de oorlog in Oekraïne de onzekerheid vergroot.

“Het wordt een moeilijk 2022 – en mogelijk een nog moeilijker 2023, met een verhoogd risico op een recessie”, zei Kristalina Georgieva, de directeur van het Internationaal Monetair Fonds, in een blogpost op woensdag. Mevrouw Georgieva betoogde dat centrale banken moeten reageren op inflatie en zei dat “nu handelen minder pijn zal doen dan later handelen”.

Mevrouw Georgieva wijst erop dat ongeveer driekwart van de instellingen die het fonds volgt de rentetarieven sinds juli 2021 heeft verhoogd. De ontwikkelde economieën hebben deze met gemiddeld 1,7 procentpunt verhoogd, terwijl de opkomende economieën met meer dan 3 procentpunten zijn gestegen.

In de afgelopen jaren hebben opkomende markten vaak de rente verhoogd in afwachting van de langzame en gestage bewegingen van de Fed om grote schommelingen in hun valutawaarden te voorkomen, die gedeeltelijk afhankelijk zijn van renteverschillen over de grenzen heen. Maar deze reeks tariefverhogingen is anders: de inflatie loopt op veel plaatsen in het hoogste tempo in decennia en een reeks centrale banken in de ontwikkelde economie, waaronder de Europese Centrale Bank, de Zwitserse Nationale Bankde Bank of Canada en de Reserve Bank of Australia, sluiten zich aan – of kunnen zich aansluiten bij – de Fed om de rente snel op te drijven.

“Het is niet iets dat we de afgelopen decennia hebben gezien”, zegt Bruce Kasman, hoofdeconoom en hoofd van het wereldwijde economische onderzoek bij JPMorgan Chase.

De laatste keer dat zoveel grote landen de tarieven abrupt verhoogden om zo’n snelle inflatie te bestrijden, was in de jaren tachtig, toen de contouren van het mondiale centrale bankwezen anders waren: het 19-landenblok waar de ECB het beleid voor uitstippelde, bestond nog niet, en de wereldwijde financiële markten waren minder ontwikkeld.

Dat zoveel centrale banken nu worden geconfronteerd met snelle inflatie – en die proberen te beheersen door hun economieën te vertragen – vergroot de kans op onrust op de markt als een tijdperk van zeer lage tarieven eindigt en als landen en bedrijven zich proberen aan te passen aan veranderende kapitaalstromen. Die veranderende stromen kunnen van invloed zijn op de vraag of landen en bedrijven schulden en andere waardepapieren kunnen verkopen om geld in te zamelen.

“De financiële omstandigheden zijn verscherpt als gevolg van toenemende, brede inflatiedruk, geopolitieke onzekerheid als gevolg van de oorlog van Rusland tegen Oekraïne en een vertraging van de wereldwijde groei”, zei Janet L. Yellen, de Amerikaanse minister van Financiën, vorige week in een toespraak. “Nu beginnen portefeuillebeleggingen uit opkomende markten te stromen.”

Voor financiële markten zou de aanpassing aan hogere rentetarieven “hobbelig kunnen zijn, daar kan niet omheen”, zegt George Goncalves, hoofd van de Amerikaanse macrostrategie bij MUFG Securities Americas. En naarmate de rente stijgt, kunnen de prijzen van aandelen en andere activa op een blijvende manier dalen, omdat spaarders hogere terugbetalingen kunnen ontvangen op minder risicovolle beleggingen, zoals staatsschuld.

“De prikkel was om rendement na te jagen, en dat zou de markten naar hogere waarderingen duwen dan ze zouden hebben gehad op basis van fundamentals”, zei de heer Goncalves.

De gelijktijdige actie vergroot ook het risico dat sommige landen in een recessie zouden kunnen belanden als consumenten en bedrijven hun uitgaven terugschroeven.

De heer Kasman schat dat de Verenigde Staten en West-Europa binnen een jaar 40 procent kans hebben op een recessie. Dat risico vloeit voort uit zowel de bewegingen van de centrale bank als de onrust door de Russische oorlog in Oekraïne, die geen tekenen van beëindiging vertoont. Maar als de recessie nu kan worden afgewend – waardoor de werkloosheid laag blijft, de consumenten nog steeds uitgeven en de inflatie hoog blijft – zou dit kunnen betekenen dat de Fed en andere centrale banken de rente later meer moeten verhogen om de groei af te remmen en de prijsstijgingen te verlagen, zei hij.

Fed-functionarissen hebben gezegd dat ze nog steeds streven naar wat ze vaak een ‘zachte landing’ noemen, waarin de aanwerving en uitgaven voldoende afkoelen om de loongroei en de prijzen te matigen, maar niet zozeer dat het de economie in een diepe en pijnlijke neergang.

Maar de inflatie is onaangenaam koppig gebleken. De laatste lezing van de consumentenprijsindex in de Verenigde Staten overtrof de verwachtingen van analisten met 9,1 procent. In Canada loopt de inflatie op zijn snelste tempo sinds 1983. In het Verenigd Koninkrijk is het op dezelfde manier een hoogtepunt van 40 jaar.

Dat onderstreept dat mondiale factoren, waaronder een beperkt aanbod van consumptiegoederen zoals auto’s en kleding en een piek in olie- en voedselkosten, voor een groot deel van de prijsstijging zorgen. Het verklaart ook waarom zoveel centrale banken een gelijkaardige – en snellere – reactie geven, ook al vergroot dit het risico op een recessie.

De Bank of England was de eerste grote centrale bank die kick-off tarief stijgt in december en heeft sindsdien de tarieven gestaag verhoogd. Beleidsmakers maken zich steeds meer zorgen over inflatie die een crisis in de kosten van levensonderhoud in Groot-Brittannië veroorzaakt en maken zich zorgen dat hogere tarieven de economische pijn kunnen verergeren. Tegelijkertijd hebben ze gesignaleerd dat ze kunnen krachtiger optreden, in navolging van hun wereldwijde collega’s. Er is een “bereidheid – als de omstandigheden dat vereisen – om een ​​sneller tempo van verkrapping aan te nemen”, zegt Huw Pill, de hoofdeconoom van de Bank of England, zei deze maand.

“Veel centrale banken beschouwen dit als een soort existentiële vraag om de inflatie en de inflatieverwachtingen naar beneden te krijgen”, zegt Matthew Luzzetti, hoofdeconoom van de VS bij Deutsche Bank.

De Fed verhoogde de rente met een kwart punt in maart, een half punt in mei en driekwart procentpunt in juni. Hoewel de ambtenaren hebben voorspeld dat ze dat tempo in juli zullen handhaven, hebben ze ook duidelijk gemaakt dat een nog grotere tariefverhoging mogelijk is.

“Inflatie moet onze focus zijn, elke vergadering en elke dag”, zei Christopher Waller, een Fed-gouverneur tijdens een toespraak vorige week. “De uitgaven- en prijsbeslissingen die mensen en bedrijven elke dag nemen, hangen af ​​van hun verwachtingen van toekomstige inflatie, die op hun beurt afhangen van de vraag of ze geloven dat de Fed voldoende toegewijd is aan haar inflatiedoelstelling.”

De Bank of Canada is al voor een stap van het volledige procentpunt gegaan en verraste beleggers vorige week met de grootste stap sinds 1998, terwijl ze waarschuwde dat er nog meer zouden komen.

“Nu de economie duidelijk een vraagoverschot vertoont, de inflatie hoog en breder wordt, en meer bedrijven en consumenten verwachten dat de hoge inflatie langer zal aanhouden, heeft de Raad van Bestuur besloten om de weg naar hogere rentetarieven te versnellen”, aldus de beleidsbepalende raad van de centrale bank. zei in een verklaring.

De centrale bank in de Filippijnen verraste beleggers deze maand ook met een stijging van driekwartpunt en een reeks van andere centrale banken grote stappen hebben gemaakt. Er komt meer actie. Centrale banken over de hele wereld hebben duidelijk gemaakt dat ze verwachten de leenkosten in het najaar verder op te schuiven.

“Ik zou niet zeggen dat we nog niet helemaal aan het verkrappen zijn”, zegt Brendan McKenna, een econoom bij Wells Fargo. “Vanaf hier zouden we nog agressiever kunnen gaan.”

Een belangrijke vraag is wat dat betekent voor de wereldeconomie. De Wereldbank in juni geprojecteerd in een rapport dat wereldwijde groei zou dit jaar sterk vertragen, maar positief blijven. Toch is er een “aanzienlijk” risico op een situatie waarin de groei stagneert en de inflatie hoog blijft, schreef David Malpass, hoofd van de Wereldbank.

Als inflatie raakt diepgeworteldof zelfs tekenen van verschuivende verwachtingen vertonen, moeten centrale banken misschien nog agressiever reageren dan ze nu doen, waarbij ze opzettelijk de groei de kop indrukken.

De heer Kasman zei dat de open vraag, als het om de Fed gaat, is: “Hoe ver zijn ze gegaan in de richting van de conclusie dat ze ons hier tegen de tanden moeten schoppen?”